Dân Versailles trở về coi tổn thất sau trận bão Katrina, 2005 – ảnh: Mary Queen of Vietnam Church/ITVS
Versailles là tên một khu gồm nhiều chung cư nằm sát nhau thuộc vùng New Orleans East, về phía Đông của New Orleans, thuộc một vùng đất thấp nằm sát bên con sông Mississippi. Làng Versailles là một nơi không giống ai trên đất Mỹ, chỗ mà người ta có thể sống như một người Việt Nam trăm phần trăm. Mỗi tuần đều có chợ chồm hổm giống hệt Việt Nam, nơi tất cả các người bán hàng đều ngồi chổm hổm, bán cá thịt tươi sống và rau xanh rờn trồng ngay tại làng. Làng Versailles đã có mặt trên nước Mỹ trên 30 năm qua, thành lập bởi những thuyền nhân, đa số là từ hai làng đánh cá Phước Tĩnh và Vũng Tàu. Họ quây quần sống bên nhau, ít gây chuyện phản đối, dù bị kỳ thị, ít giao thiệp với những cộng đồng khác, dù con cái họ lớn lên cũng nói tiếng Mỹ và trở thành người Mỹ. Rồi biến cố Katrina xẩy ra năm 2005, làm đảo lộn tất cả. Dân Việt làng Versailles đã cho người bản xứ học một bài học về sự đoàn kết và lòng quyết tâm.
Truyện phim
Hải Âu Huỳnh (trái) và dân biểu liên bang Anh “Joseph” Cao (phải) biểu tình bên ngoài City Hall ở New Orleans, 2006 – ảnh: James Dien Bui/ITVS
Nhưng khi thị trưởng New Orleans là ông Nagin cho phép dân chúng trở về chỉ để nhìn qua và ra đi, “look and leave”, thì một số lớn cư dân Versailles đã trở về, trong đó có người lãnh đạo của họ là cha Nguyễn Viễn. Thay vì ra đi, tất cả đã ở lại, để bắt đầu việc tái thiết và trùng tu ngôi nhà thờ, không chờ sự giúp đỡ nào của chính phủ. Chỉ 6 tuần lễ sau cơn bão, một thánh lễ đã được tổ chức trong nhà thờ còn nhiều chỗ rách nát. Có tới 300 người tham dự. Và 1 tuần sau, 800. Tuần sau nữa, 1.200…
Cô Mimi C. Nguyễn (tận cùng bên trái), cha Luke Nguyễn (giữa) và các bạn trẻ của Versailles ăn mừng chiến thắng trong cuộc biểu tình ở bãi đổ rác Chef Menteur Landfill, 2006 – ảnh: Yoojin Janice Lee/ITVS
Chiến thắng đã đem lại cho Versailles một căn cước mới, một niềm hãnh diện mới. Sự quyết tâm trở về xây dựng cộng đồng của họ đã làm cho các cư dân New Orleans khác, nhất là vùng thấp Ninth Ward, cảm thấy phấn khởi, để cùng nhau trở về xây dựng lại, không chờ sự giúp đỡ của thành phố, vốn ù lì không hiệu quả.
Đạo diễn S. Leo Chiang, người thực hiện” Versailles”, sinh trưởng và lớn lên ở Đài Loan, đến Mỹ trong tuổi vị thành niên. Anh theo học về phim ở USC và có bằng Master of Fine Arts, đã thực hiện khá nhiều phim tài liệu và phim ngắn. Có lẽ vì cũng là người di cư sống nơi xứ lạ, anh thông cảm được tâm tình của người xa xứ, điển hình là những người Việt cao tuổi sống ở Versailles.
Một bà cụ chuyên trồng trọt rau xanh ở Versailles đang tạm nghỉ ngơi, 2006- ảnh: Lucas Foglia/ITVS
Cuốn phim “Versailles” được anh thực hiện khá công phu, với rất nhiều đoạn phim tài liệu từ những năm 1954 về cuộc di cư của dân miền Bắc vào Nam, những cuộc vượt biên từ Việt Nam tới Mỹ và những thước phim về trận bão Katrina, cũng như những cuộc tranh đấu của Versailles. Tất cả được lồng trong tiếng kể chuyện của cha Viễn, nhân vật chính của cuốn phim. Cha Viễn tỏ ra là một người ăn nói lưu loát, cương quyết và có cái nhìn xa cho cộng đồng. Cha đã dẫn dắt con chiên của mình một cách tuyệt diệu, để đưa họ đến những hiểu biết về quyền công dân của mình trên một đất nước dân chủ. Cha có sự giúp sức của những người trẻ như cô Mimi Nguyễn, một thiện nguyện viên đến từ miền Bắc California, để rồi ở lại cùng tranh đấu vói dân làng, và những người trẻ lãnh đạo cộng đồng với tiếng Anh lưu loát và ý thức sâu xa về quyền công dân như Minh Nguyễn, Tâm Trần… Tất cả đã nói lên sự hợp tác ưu việt của người trẻ và người già, sự quyết tâm và đứ c tin mãnh liệt của cả một cộng đồng.
Trân Hương
One Comment
Tam Xuan Huy
” Cha da~ da^~n dat con chie^n cua mi`nh mot cach tuyet dieu ”
Ong Linh-muc Vien Nguyen, tuc Nguyen The Vie^~n la chinh xu Giao-xu Maria Nu Vuong Viet Nam. Cu~ng nho tran Bao Katrina ne^n LM Vie^~N da~ an-chan tien cuu-tro cua giao-dan tre^n 1 trieu dollars . Cho den nay ( 2010) LM Vien van chua he^` cong-bo^’ so tien cuu-tro va phan-chia cho giao-dan cu`ng dong-bao VN tai khu vuc East New Orleans .
Sai Gon Nho an-ban tai New Orleans da~ co nhieu ba`i viet cua nhieu nguoi khac nhau, yeu cau LM Vien cong-khai-hoa so tien cuu-tro, nhung LM Vien van ngam mie^ng . Vi vay, mot nhom giao-dan vung East New Orleans da~ nho chinh-quyen can-thiep .